Działalność naukowo-badawcza
Dynamiczny rozwój kadry na Wydziale pozwala na tworzenie licznych, interdyscyplinarnych zespołów badawczych, aktywnie występujących o krajowe i międzynarodowe granty badawcze oraz projekty pilotażowe w dziedzinach: ochrona środowiska i rybactwo. Efektem tej aktywności jest rosnąca liczba grantów realizowanych we współpracy z innymi ośrodkami w kraju i za granicą, w których pracownicy Wydziału są kierownikami bądź wykonawcami. Stały rozwój naukowy kadry i jej doświadczenia zdobywane przy realizacji projektów międzynarodowych pozwalają skutecznie sięgać także po różne formy pomocowych środków unijnych.
- Statutowe badania naukowe
- Projekty badawcze finansowane ze źródeł zewnętrznych
- Projekty finansowane z funduszy europejskich
- Oferta technologiczno-usługowa
- Współpraca z podmiotami gospodarczymi
- Patenty i wdrożenia
Statutowe badania naukowe prowadzone na Wydziale obejmują 3 problemy badawcze (Tabela 1) oraz 8 wyodrębnionych tematów badawczych), a ich tematyka jest stale dostosowywana do potrzeb kraju i regionu. Głównie dotyczą one: stosowania metod biotechnologicznych w ochronie środowiska i inżynierii środowiskowej; opracowywania i wdrażania metod poprawy jakości środowiska naturalnego (ze szczególnym wskazaniem na wody śródlądowe); prac zmierzających do ochrony i zachowania dla przyszłych pokoleń rzadkich gatunków flory i fauny; ekologicznych, technicznych, fizjologicznych, biotechnologicznych oraz ekonomicznych uwarunkowań produkcyjności i wartości użytkowej ryb.
Tabela 1. Problemy badawcze obejmujące tematy statutowe realizowane w latach 2010-2011 na Wydziale Nauk o Środowisku
Problem badawczy | Koordynator |
Akwakultura i rybactwo śródlądowe | dr hab. inż. Jacek Kozłowski, prof. UWM |
Inżynieria i biotechnologie w ochronie środowiska | dr hab. inż. Marcin Dębowski, prof. UWM |
Człowiek i środowisko | dr hab. Tadeusz Rynkiewicz, prof. UWM |
Statutowe tematy badawcze Wydziału:
- Biotechnologie w ochronie środowiska
- Doskonalenie metod oczyszczania ścieków i unieszkodliwiania osadów.
- Uwarunkowania środowiskowe, społeczno-gospodarcze i turystyczno-rekreacyjne w relacji człowiek-środowisko.
- Doskonalenie metod ochrony i rekultywacji zbiorników wodnych.
- Doskonalenie metod hodowli i chowu ryb oraz wpływ czynników biologicznych i antropogenicznych na ichtiofaunę i gospodarkę rybacką.
- Biotechnologiczne i fizjologiczne metody doskonalenia hodowli organizmów ochrony organizmów wodnych.
- Mikrobiologiczne badania zanieczyszczenia środowisk naturalnych i kształtowanych antropogenicznie.
- Rybactwo i akwakultura.
Projekty badawcze finansowane ze źródeł zewnętrznych (Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego - MniSW; Narodowe Centrum Nauki -NCN; Narodowe Centrum Badań i Rozwoju - NCBiR; Wojewódzki Fundusz Ochrony Srodowiska - WFOS).
Tabela 1. Projekty badawcze realizowane od 2017 r.
Lp. | Tytuł projektu | Kierownik projektu | Kwota dofinansowania | Źródło dofinansowania |
1. | Stymulacja intensywności namnażania Chlorella vulgaris poprzez zastosowanie produktów beztlenowego oczyszczania ścieków mleczarskich | mgr inż. Karolina Szwarc | 99800 | NCN |
2. | Funkcjonalna charakterystyka mikroRNA 92b-3p jako narzędzia w diagnostyce i leczeniu toksycznego uszkodzenia wątroby u ryb | prof. dr hab. Paweł Brzuzan, prof. zw. | 1525750 | NCN |
3. | Wpływ procesu udomowienia na wybrane cechy biologiczne larw okonia, Perca fluviatilis | dr Katarzyna Palińska-Żarska | 581986 | NCN |
4. | Odzysk energii enegrii z odpadów komunalnych w zintegrowanym systemie perkolacja-fermentacja metanowa w reaktorze z biomasą granulowaną | dr hab. inż. Katarzyna Bernat | 383200 | NCN |
5. | Tlenowy osad granulowany efektywną technologią oczyszczania ścieków oraz źródłem bioproduktów | dr hab. inż. Agnieszka Cydzik-Kwiatkowska | 680504 | NCN |
6. | Intensyfikacja przemian związków azotu w błonie biologicznej przez zastosowanie nośnika z inkludowanym żelazem w warunkach stałego pola magnetycznego | dr hab. inż. Magdalena Zielińska | 441100 | NCN |
Tabela 2. Projekty badawcze realizowane od 2016 r.
Lp. | Tytuł projektu | Kierownik projektu | Kwota dofinansowania | Źródło dofinansowania |
1. | „Przetwarzanie biomasy odpadowej w skojarzonych procesach biologiczno-chemicznych” | dr hab. inż. Marcin Dębowski, prof. UWM | 787 500 | NCBiR |
2. | Research Coordination for a Low-Cost Biomethane Production at Small and Medium Scale Applications | dr hab. inż. Marcin Zieliński, prof. UWM | 67 937 euro | Komisja Europejska |
Tabela 3. Projekty badawcze realizowane od 2015 r.
Lp. | Tytuł projektu | Kierownik projektu | Kwota dofinansowania | Źródło dofinansowania |
1. | Implikacje dla akwakultury pstrąga tęczowego związane z dopuszczalną zawartością zearalenonu w paszy dla ryb | dr inż. Maciej Woźny | 583 440
| NCN |
2. | miR-124 jako potencjalny negatywny modulator ekspresji genu gfap w odpowiedzi na neurotoksyczne działanie mikrocystyny-LR u ryb | mgr Maciej Florczyk | 98160 | NCN |
3. | Zastosowanie markerów genetycznych w ochronie bioróżnorodności głowacicy w Polsce | mgr inż. Marcin Kuciński | 100 000 | NCN |
4. | Potencjał paszowy, energetyczny i ekonomiczny upraw ślazowca pensylwańskiego na glebach lekkich, odłogowanych i rekultywowanych | dr hab.Marcin Zieliński, prof. UWM | 2 559 250 | NCBiR |
5. | Biorafineryjne przetwórstwo buraka cukrowego do biopaliw i biochemikaliów | dr hab. inż. Marcin Dębowski, prof. UWM | 41 801 | NCBiR |
Tabela 4. Projekty badawcze realizowane od 2014 r.
Lp. | Tytuł projektu | Kierownik projektu | Kwota dofinansowania | Źródło dofinansowania |
1. | Struktura gatunkowa i aktywność tlenowego osadu granulowanego podczas ekspozycji na bisfenol A | dr inż. Agnieszka Cydzik-Kwiatkowska | 450 000 | NCN |
2. | Wpływ żródła węgla na efektywność i parametry symultaniczne zachodzących procesów hydrogenotroficznej denitryfikacji i elektrokoagulacji | mgr inż. Izabella Kłodowska | 96 954 | NCN |
3. | Biologia rozrodu ryb jesiotrowatcyh - zastosowanie manipulacji genomowych | dr hab. inż. Dorota Fopp-Bayat | 359 024 | NCN |
4. | Biotechnologia rozrodu i podchowu minoga rzecznego Lamperta fluviatilis (L.) w warunkach kontrolowanych | prof. dr hab. Roman Kujawa | 534 300 | NCN |
5. | Udział polimerów zewnątrzkomórkowych (EPS) w strukturze granul tlenowych w zależności od dostępności organicznych związków weglowych | mgr Paulina Rusanowska | 49 910
| NCN |
Tabela 5. Projekty badawcze realizowane od 2013 r.
Lp. | Tytuł projektu | Kierownik projektu | Kwota dofinansowania | Źródło dofinansowania |
1. | Ocena zmian środowiska abiotycznego jezior o niskiej alkaliczności zachodzących pod wpływem zastosowania soli glinu | dr inż. Michał Łopata | 234 720 | NCN |
2. | Molekularna regulacja syntezy mlc-PHA u Pseudomonas putida KT-2440 | dr hab. inż. Sławomir Ciesielski | 472 400 | NCN |
3. | Badanie procesu mikrofalowej destabilizacji struktury lignocelulozowej | mgr inż. Anna Grala | 99 450 | NCN |
4. | Wpływ zasolenia i niskiej temperatury na aktywność biologiczną mikroorganizmów nitryfikacyjnych i denitryfikacyjnych zasiedlających filtry wypełnione granulatem przygotowanym z popiołów ze spalania osadów ściekowych | mgr inż. Kamila Czaplicka | 99 946 | NCN |
5. | Rola mikroRNA w mechanizmie hepatotoksyczności mikrocystyny-LR u ryb | prof. dr hab. inż. Paweł Brzuzan | 618 000 | NCN |
6. | Wpływ wybranych parametrów środowiskowych i biologicznych na dynamikę stada tarłowego troci wędrownej Salmo trutta m. trutta L. w systemie rzeki Łeby | mgr inż. Adam Lejk | 149 350 | NCN |
7. | mir-34a jako potencjalny negatywny modulator ekspresji | mgr Alicja Piasecka | 98 800 | NCN |
8. | Zewnętrzne źródło węgla jako potencjalny czynnik rozmieszczenia i aktywności bakterii denitryfikacyjnych i defosfatacyjnych w układzie hybrydowym błony biologicznej i osadu czynnego | mgr inż. Artur Mielcarek | 99580 | NCN |
Granty Wydziałowe
W 2014 roku Wydział przygotował wniosek i uzyskał dotację celową na prowadzenie w 2015 roku badań naukowych lub prac rozwojowych oraz zadań z nimi związanych, służących rozwojowi młodych naukowców oraz uczestników studiów doktoranckich finansowanych w wewnętrznym trybie konkursowym. Na Wydziale utworzono fundusz indywidualnych grantów wydziałowych, przeznaczając na ten cel 100% dotacji celowej brutto Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (173 310 zł). Na Konkurs wpłynęło łącznie 29 wniosków. Po przeprowadzonej ocenie przez Zespół Recenzentów, Dziekan podjął decyzję o finansowaniu wszystkich nadesłanych wniosków.
Projekty finansowane z funduszy europejskich
W latch 2010-2015 realizowane były 2 projekty pilotażowe z programu operacyjnego „PO Ryby 2007-2013" (1 koordynowany przez pracownika Wydziału), oraz 2 projekty w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego, który jest dodatkowym, obok Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności, źródłem bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Państwami - Darczyńcami są 3 kraje EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu) - Norwegia, Islandia i Lichtenstein. Do projektów realizowanych i finansowanych z ww. źródeł należą:
- Innowacje w akwakulturze ryb ze szczególnym uwzględnieniem biotechniki rozrodu ryb
Przedmiotem projektu pilotażowego jest przeprowadzenie innowacyjnych badań a następnie wdrożenie uzyskanych wyników do praktyki rybackiej z zakresu chowu i hodowli ryb. Szczególny nacisk zostanie położony na innowacyjne badania w zakresie biotechniki rozrodu ryb dzikich i hodowlanych (w tym udomowionych oraz węgorza), nowych gatunków w akwakulturze oraz biotechniki wychowu materiału zarybieniowego. Uzyskane wyniki zostaną wdrożone do polskiej praktyki rybackiej oraz rozpowszechnione na terenie kraju oraz Unii Europejskiej
Kierownik projektu: dr hab. Sławomir Ciesielski
Wartość projektu ogółem: 16 534 624 zł.
- Testowanie technologii produkcji pstrąga stosowanych w Polsce w świetle rozporządzenia komisji (WE) nr 710/2009 (00001-61724-OR1400002/10)
Przedmiotem projektu jest doskonalenie metod chowu i hodowli ryb oraz badań w zakresie rybactwa śródlądowego. Badania mają na celu doskonalenie obiektywnej oceny wpływu nowoczesnych ekstensywnych i ekologicznych warunków hodowli na wartość konsumpcyjną i jakość zdrowotną pstrągów tęczowych.
Kierownik projektu: prof. dr hab. Józef Szarek, prof. zw. (Wydział Medycyny Weterynaryjnej); współwykonawcy: pracownicy WOSiR.
Wartość projektu ogółem: 3 675 000,00 zł
- System informacji środowiskowo-przestrzennej jako podstawa do zrównoważonego gospodarowania ekosystemem Zalewu Wiślanego (VISLA)
Celem projektu jest zwiększenie jakości kontroli, diagnostyki i prognoz dotyczących stanu środowiska i jego zmian na Zalewie Wiślanym. Projekt proponuje innowacyjne narzędzie do zrównoważonego zarządzania tego akwenu będącego obiektem szeregu działań inwestycyjnych.
Projekt ma na celu wdrożenie innowacyjnego serwisu internetowego do zarządzania środowiskowymi zasobami i przestrzenią Zalewu Wiślanego. Głównym naukowym celem projektu jest zbudowanie matematycznego modelu pozwalającego na przewidywanie środowiskowych konsekwencji różnych interwencji w system przestrzenny Zalewu Wiślanego, a także długoterminowych procesów związanych ze scenariuszami zmian klimatycznych. Podstawowym narzędziem zastosowanym do utworzenia przestrzennego modelu Zalewu będzie teledetekcja satelitarna.
Kierownik projektu: dr hab. Marek Kruk, prof. UWM
Wartość projektu ogółem: 176 825 €
- Ichtiologiczna bioróżnorodność jezior - wypracowanie modelu rozwiązywania problemów na przykładzie zasobów naturalnych autochtonicznej siei wędrownej w jeziorze Łebsko (siei łebskiej)
Celem projektu jest wypracowanie rozwiązań pozwalających zachować ichtiologiczne bogactwo jezior na przykładzie jeziora Łebsko i gatunku siei wędrownej. Uzyskane wyniki projektu mają pozwolić na ocalenie i odbudowanie populacji siei wędrownej (siei łebskiej) oraz umożliwić lepsze gospodarczo wykorzystanie tych zasobów. Docelowo wyniki uzyskane w trakcie realizacji projektu mają pozwolić na opracowanie założeń działań zmierzających do zachowania ichtiologicznej bioróżnorodności w jeziorach.
Działania w trakcie trwania projektu zostały podzielone na prace terenowe, prace laboratoryjne i kursy szkoleniowe. Prace terenowe będą skoncentrowane na obszarze jeziora Łebsko będącego w administracji Słowińskiego Parku Narodowego. Prace laboratoryjne będą miały miejsce w jednostkach Wydziału Ochrony Środowiska i Rybactwa UWM w Olsztynie. Przeprowadzenie kursów szkoleniowych przewidziane jest zarówno na terenie województw warmińsko-mazurskiego i pomorskiego.
Kierownik projektu: dr inż. Anna Wiśniewska
Wartość projektu ogółem: 796 000€
- Transfer wiedzy i innowacji w zakresie żywności tradycyjnej - projekt TRAPHOON realizowany w ramach Europejskiego Programu Ramowego (FP7 2007-2013)
TRAFOON - „Traditional Food Network to Improve the Transfer of Knowledge for Innovation”, realizowany od października 2013 roku, jest projektem finansowanym w ramach 7 Programu Ramowego UE. Struktura projektu oparta jest o sieć zrzeszającą podmioty naukowe, firmy doradcze, hodowców, producentów oraz ich stowarzyszenia wywodzące się z 14 krajów europejskich, których wspólne działania mają na celu wspieranie transferu innowacji i zrównoważonej przedsiębiorczości w sektorze żywności tradycyjnej. Działania projektu koncentrują się na wsparciu małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) związanych z wytwarzaniem produktów zbożowych, produkcją i przetwarzaniem ryb, owoców i warzyw oraz grzybów hodowlanych. Koordynatorem tego międzynarodowego projektu są pracownicy Life Science Center z Uniwersytetu Hohenheim w Niemczech. Polskę reprezentują: Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie (owoce), Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach (warzywa), Zakład Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej PAN w Gołyszu oraz nasz Wydział Nauk o Środowisku (ryby).
Koordynator projektu z ramienia UWM – dr inż. Jarosław Król
Wartość projektu ogółem – 4 000 000 Euro
Pracownicy Wydziału uczestniczą także w realizacji projektów z programu Rozwój Polski Wschodniej. Należą do nich:
- Rozbudowa, modernizacja i wyposażenie zespołu laboratoriów edukacyjno-badawczych technologii, jakości i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności.
Bezpośrednim celem projektu jest przygotowanie uczelni do aktywnego udziału w tworzeniu konkurencyjnej gospodarki. Cel ten zostanie zrealizowany poprzez budowę rozbudowę, modernizację laboratoriów edukacyjno-badawczych technologii, jakości i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności oraz unowocześnienie wyposażenia aparaturowego tych laboratoriów.
Projekt o wartości 129 051 000 zł składa się z 5 komponentów a jednym z nich jest: budowa i wyposażenie Centrum Akwakultury i Inżynierii Ekologicznej. Koordynatorem zadania jest prof. dr hab. Mirosław Krzemieniewski. Wartość inwestycji to 29.532.400 zł. Niemal połowa środków przeznaczona zostanie na zakup aparatury badawczej, sprzętu i wyposażenia podstawowego. Do chwili obecnej została zakupiona i dostarczona nowoczesna aparatura na kwotę ponad 5 000 000 zł.
- Wyposażenie w sprzęt aparaturowy Centrum nutri-bio-chemicznego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, w tym:
Wyposażenie Laboratorium Oceny Jakości Wód i Zasobów Hydrosfery. Koordynatorem zadania jest prof. dr hab. Paweł Brzuzan. W ostatnim czasie na Wydział trafiła nowoczesna aparatura i urządzenia o wartości 4.178.000 zł.
Coraz częściej wydziałowe zespoły badawcze realizują zlecenia na opracowanie nowych technologii, a także prowadzą wspólne badania z innymi podmiotami gospodarczymi. Baza ofert technologiczno-usługowych dostępna jest na stronie: http://www.oferty.uwm.edu.pl/.
Współpraca z podmiotami gospodarczymi. Ważnym strumieniem finansowania prac naukowo-badawczych są projekty badawcze zlecane przez podmioty gospodarcze.
Patenty i wdrożenia. Pracownicy Wydziału zgłaszają do Urzędu Patentowego liczne wnioski o objęcie ochroną patentową wynalazków i wzorów użytkowych.